Nguyên nhân máy làm mát công nghiệp hay bị lỗi và cách xử lý

Máy làm mát công nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì nhiệt độ ổn định cho nhà xưởng, kho hàng và khu sản xuất. Tuy nhiên, sau thời gian sử dụng, thiết bị có thể gặp nhiều sự cố ảnh hưởng đến hiệu suất hoạt động. Hiểu rõ nguyên nhân máy làm mát công nghiệp hay bị lỗi giúp người dùng chủ động xử lý, kéo dài tuổi thọ thiết bị và tiết kiệm chi phí sửa chữa không cần thiết.

Các vấn đề thường gặp của máy làm mát công nghiệp

Máy làm mát công nghiệp sau một thời gian sử dụng có thể phát sinh nhiều lỗi ảnh hưởng đến hiệu suất và độ bền thiết bị. Dưới đây là những sự cố thường gặp nhất và nguyên nhân phổ biến của chúng.

Máy không hoạt động hoặc hoạt động yếu

Tình trạng máy không khởi động hoặc chạy yếu thường xuất phát từ nguồn điện chập chờn, tụ điện hư hỏng hoặc motor bị kẹt. Nếu tụ điện yếu hoặc cháy, máy sẽ không thể khởi động đúng cách. Bên cạnh đó, bụi bẩn và cặn bám trong hệ thống cũng có thể khiến motor bị quá tải, dẫn đến hiệu suất suy giảm rõ rệt.

Máy không làm mát hoặc làm mát kém hiệu quả

Vấn đề thường gặp tiếp theo là hệ thống trao đổi nhiệt bị bẩn, tấm làm mát bị tắc hoặc máy bị thiếu nước. Khi luồng gió không thể lưu thông tốt, khả năng làm mát sẽ suy giảm. Nhiệt độ trong không gian sản xuất không giảm như mong đợi gây ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất.

Máy bị rò rỉ nước

Rò rỉ nước thường bắt nguồn từ ống dẫn nước bị nứt, khớp nối lỏng lẻo hoặc phao cấp nước bị hỏng. Hệ thống nước không được bảo trì thường xuyên rất dễ phát sinh hiện tượng rò rỉ ở nhiều vị trí khác nhau. Việc này không chỉ gây thất thoát nước mà còn có nguy cơ bị chập cháy.

Máy phát ra tiếng ồn lạ hoặc rung mạnh

Tiếng ồn bất thường hoặc rung động mạnh là dấu hiệu cảnh báo về tình trạng mất cân bằng quạt, vòng bi khô dầu hoặc bộ truyền động bị hư. Máy làm mát công nghiệp khi vận hành không êm có thể ảnh hưởng đến môi trường làm việc và gây ra sự cố lớn nếu không được kiểm tra kịp thời.  

Máy có mùi lạ, mùi hôi

Mùi lạ phát sinh trong quá trình sử dụng thường là dấu hiệu của nước bị ô nhiễm hoặc vi khuẩn phát triển trong tấm làm mát. Môi trường ẩm ướt và không được vệ sinh kỹ lưỡng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho vi sinh vật sinh sôi. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng không khí mà còn có thể gây hại đến sức khỏe người lao động.

Các lỗi liên quan đến điện

Lỗi điện trong máy làm mát công nghiệp có thể bao gồm cháy cầu chì, đứt dây điện, rò rỉ điện hoặc lỗi mạch điều khiển. Đây là những lỗi nguy hiểm nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời.  

Tổng hợp các nguyên nhân máy làm mát công nghiệp hay bị lỗi

Việc hiểu rõ từng nguyên nhân máy làm mát công nghiệp hay bị lỗi sẽ giúp các nhà xưởng chủ động phòng tránh và kéo dài tuổi thọ thiết bị.

Nguyên nhân từ việc bảo trì và vệ sinh không đúng cách

Việc bỏ qua quy trình vệ sinh định kỳ là nguyên nhân hàng đầu khiến máy nhanh xuống cấp và dễ hư hỏng.

• Tấm làm mát (cooling pads) bị bám bẩn, tắc nghẽn

Khi tấm làm mát không được vệ sinh thường xuyên, bụi bẩn và vi khuẩn tích tụ gây tắc nghẽn luồng gió. Không khí không thể lưu thông hiệu quả khiến máy làm mát kém và dễ phát sinh mùi khó chịu.

• Bình chứa nước bị bẩn, có rong rêu hoặc cặn bám

Bình chứa nước bẩn tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, làm ảnh hưởng đến chất lượng không khí và làm tắc các bộ phận khác trong hệ thống. Điều này cũng có thể làm hỏng bơm và gây rò rỉ nước.

• Đường ống dẫn nước bị tắc hoặc rò rỉ

Ống nước lâu ngày không được kiểm tra có thể bị cặn bám hoặc vật thể lạ gây nghẽn. Rò rỉ nước còn ảnh hưởng đến an toàn thiết bị điện, làm tăng nguy cơ chập cháy trong nhà xưởng.

• Quạt bị bẩn, kẹt hoặc mất cân bằng

Bụi bám vào cánh quạt hoặc ổ trục gây kẹt, khiến motor quá tải. Nếu quạt mất cân bằng, máy sẽ rung mạnh, phát tiếng ồn và giảm hiệu quả làm mát rõ rệt.

Nguyên nhân từ hệ thống nước

Hệ thống nước nếu không ổn định hoặc bị nhiễm bẩn sẽ làm giảm hiệu quả hoạt động của toàn bộ máy làm mát.

• Nguồn nước cấp không đủ hoặc không sạch

Nguồn nước yếu khiến hệ thống không thể vận hành ổn định. Nước không sạch chứa nhiều cặn bẩn, làm tắc tấm làm mát và gây lắng cặn trong ống dẫn.

• Bơm nước bị hỏng hoặc hoạt động yếu

Khi bơm nước yếu, lượng nước đưa lên tấm làm mát không đủ, dẫn đến hiệu quả trao đổi nhiệt suy giảm. Nếu bơm bị hỏng, nước không lưu thông, hệ thống sẽ ngừng hoạt động hoàn toàn.

• Van phao cấp nước gặp sự cố

Van phao điều khiển mực nước không chính xác có thể khiến máy thiếu nước hoặc tràn nước. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến hiệu suất mà còn làm hỏng các bộ phận khác của máy.

Nguyên nhân từ hệ thống điện và linh kiện

Các sự cố điện và linh kiện hư hỏng là nguyên nhân phổ biến khiến máy làm mát công nghiệp ngừng hoạt động đột ngột.

• Nguồn điện không ổn định, quá tải

Dòng điện không ổn định làm ảnh hưởng đến tuổi thọ motor, tụ điện và các thiết bị điều khiển. Quá tải điện còn dễ gây cháy nổ hoặc ngắt mạch khẩn cấp.

• Các linh kiện điện bị hỏng (rơ le nhiệt, tụ điện, motor quạt,...)

Rơ le nhiệt và tụ điện đóng vai trò kiểm soát nhiệt độ và khởi động motor. Khi các linh kiện này hỏng, máy sẽ không vận hành đúng cách hoặc tự động ngắt.

• Bảng điều khiển bị lỗi

Bảng điều khiển lỗi khiến người dùng không thể điều chỉnh tốc độ, nhiệt độ hoặc chế độ vận hành. Máy hoạt động sai chương trình, dẫn đến hiệu suất thấp hoặc đứng máy.

• Dây điện bị đứt hoặc hở

Dây điện hư hỏng có thể làm mất kết nối giữa các bộ phận, dẫn đến máy không nhận tín hiệu hoạt động. Rò rỉ điện còn tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ nghiêm trọng.

Nguyên nhân từ môi trường và cách sử dụng

Môi trường lắp đặt và cách sử dụng máy không đúng cách cũng góp phần gây ra nhiều lỗi nghiêm trọng.

• Nhiệt độ môi trường quá cao

Nhiệt độ bên ngoài vượt ngưỡng cho phép khiến máy phải hoạt động quá sức để duy trì hiệu quả làm mát. Điều này làm tăng nguy cơ hỏng motor và tụ điện.

• Không gian lắp đặt thiếu thông thoáng

Khi máy đặt trong không gian chật hẹp, gió không thể lưu thông, làm giảm khả năng làm mát và gây tích nhiệt trong máy.

• Máy hoạt động quá tải, liên tục trong thời gian dài

Hoạt động không ngừng nghỉ làm các linh kiện nhanh chóng xuống cấp, đặc biệt là motor, quạt và bơm nước. Máy dễ quá nhiệt và ngừng hoạt động.

• Sử dụng máy không đúng hướng dẫn của nhà sản xuất

Việc vận hành sai cách như bật máy khi chưa có nước, thay đổi thông số cài đặt không đúng kỹ thuật sẽ dẫn đến lỗi hệ thống và giảm tuổi thọ thiết bị.

• Lựa chọn máy có công suất không phù hợp với nhu cầu

Máy có công suất thấp không đáp ứng được nhu cầu làm mát, buộc phải vận hành liên tục ở mức tải cao. Ngược lại, máy quá lớn gây lãng phí năng lượng và dễ phát sinh sự cố do không được khai thác đúng công suất thiết kế.

Cách phòng tránh và khắc phục các lỗi thường gặp

Sau khi hiểu rõ nguyên nhân máy làm mát công nghiệp hay bị lỗi, bạn cần áp dụng các biện pháp dưới đây để giúp hạn chế tối đa sự cố phát sinh.

• Bảo trì, vệ sinh định kỳ: Việc vệ sinh tấm làm mát, quạt, bình chứa nước và toàn bộ hệ thống định kỳ giúp loại bỏ bụi bẩn, rong rêu và cặn bám. Bảo trì thường xuyên cũng giúp phát hiện sớm các linh kiện hư hỏng để thay thế kịp thời.
• Kiểm tra và đảm bảo nguồn nước sạch: Sử dụng nguồn nước sạch giúp tăng tuổi thọ của bơm, tấm làm mát và đường ống dẫn. Cần sử dụng bộ lọc nước nếu nguồn nước đầu vào không đảm bảo tiêu chuẩn.
• Đảm bảo nguồn điện ổn định: Lắp đặt máy tại nơi có điện áp ổn định giúp các linh kiện điện như motor, tụ điện và rơ le hoạt động trơn tru. Có thể sử dụng ổn áp hoặc thiết bị bảo vệ quá tải để giảm nguy cơ hỏng hóc khi điện áp dao động.
• Sử dụng và vận hành máy đúng cách: Tuân thủ đúng hướng dẫn vận hành từ nhà sản xuất là cách tốt nhất để máy hoạt động bền bỉ. Cần đảm bảo có đủ nước trước khi khởi động, không thay đổi cài đặt đột ngột và tránh sử dụng máy trong điều kiện quá tải. 
• Lựa chọn máy làm mát công nghiệp chất lượng, phù hợp: Chọn máy có công suất đúng với diện tích và nhu cầu sử dụng giúp máy hoạt động hiệu quả mà không bị quá tải. Thiết bị có thương hiệu uy tín thường được sản xuất với tiêu chuẩn cao, linh kiện tốt, bảo hành rõ ràng. 
• Liên hệ đơn vị sửa chữa chuyên nghiệp khi cần thiết: Khi gặp sự cố phức tạp, cần liên hệ kỹ thuật viên hoặc trung tâm bảo trì có chuyên môn. Đơn vị chuyên nghiệp sẽ có đầy đủ thiết bị, linh kiện và quy trình chuẩn để xử lý dứt điểm các lỗi của máy làm mát công nghiệp.

Việc xác định đúng nguyên nhân máy làm mát công nghiệp hay bị lỗi là bước đầu tiên để giữ cho thiết bị luôn vận hành ổn định, an toàn. Áp dụng giải pháp phù hợp từ khâu vệ sinh, bảo trì đến lựa chọn thiết bị sẽ giúp tránh những sự cố không mong muốn. Chủ động kiểm tra và sử dụng đúng cách không chỉ nâng cao hiệu quả làm mát mà còn tiết kiệm đáng kể chi phí bảo dưỡng lâu dài.